Sugarbeet Industry in Turkey: Current Situation, Problems and Solutions in Terms of Political Ecology

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki şeker fabrikalarının özellikleri ile sosyo-ekonomik etkilerine politik ekoloji açısından bakmaktır. Veriler tarama yöntemiyle elde edilmiş; ülke karşılaştırmaları yapılmıştır. Çalışmanın ana veri kaynağı Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi (Türk A.Ş.) ve Pankobirlik’e ait verilerdir. Çalışma 1997-2019 arasında, sanayisinde önemli yeri olan Türk A.Ş. tarafından yönetilen otuz üç fabrikayı kapsamaktadır. Araştırma sonucunda şekerpancarı tarımının etkilediği sektörlerde düşüş tarımı, hayvancılık sektörleri endüstrisinde çalışan insanları bulunmuştur. Şöyle ki, 1995-2000 arasında 25.174 köy tarımıyla uğraşırken, bu rakam 2015-2019 8.384 köye düşmüştür. 1997’de ihracatının olmadığı; 2010’dan itibaren ise 136.948.100 tonla ihracata başlandığı 2019’da ihracatın 15.306.850 tona düştüğü belirlenmiştir. Yine pancar ekim alanlarının 1.725.306 hektardan 449.029 hektara, eken çiftçi sayısının 1.437.639 kişiden, 224.459 kişiye üretilen 53.783.800 tondan 36.556.402 tona, 7.362.637 4.760.563 İstihdam verileri memurların 3.597 kişiden 571 kişiye, daimi işçilerin 9.145 2.634 geçici 8.007 1.500 düştüğünü göstermektedir. Fabrikaların bir yıllık kapasiteleri 99.204 61.664 kapasitelerinin azalmasında yeni politikaları sonucu çiftçilerin tarımından uzaklaşması ekonomik getirisinin azalması etkilidir. Gelişen teknolojilerle, toprakta daha az sürede yetişebilmesine rağmen üretiminin sağlıklı beslenme alışkanlıklarının gelişmesi nedeniyle değil, çok politika değişikliğinin olarak ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, kârı maksimize etme hesapları yanında jeososyopolitik açıdan da değerlendirme yapılarak belirlenmelidir.